Grenzen verleggen met artificiële intelligentie

AI is een nieuwe technologie, net zoals Smartschool, smartboards … en alle andere die hun weg gevonden hebben in het onderwijs. Artificiële intelligentie is nu nog heel nieuw, dus er wordt veel mee geëxperimenteerd, ook in scholen. Zo wordt er in China al lesgegeven met taalmodellen die hun tempo aanpassen aan het niveau van de leerling. De leerling kan dan extra uitleg vragen aan de leraar.

De komende jaren zal er steeds meer uitgetest worden hoe AI in het onderwijs gebruikt kan worden. We gaan vooral moeten kijken wat werkt en wat niet.

De leerlingen en studenten van nu zullen later op hun werk sowieso met AI-toepassingen te maken hebben. Het is dus zeker een goede skill om nu al mee te geven aan de leerlingen.

Beide zijn mogelijk. De technologie die we vandaag gebruiken, is langzaamaan ontwikkeld. We hadden dus veel tijd om dit te implementeren in de scholen. Met AI zal dit veel sneller gaan. In het beste geval zit dit in elk vak verweven, maar dit is niet vanzelfsprekend. In het begin zal er misschien toch een aparte introcursus nodig zijn om iedereen dezelfde start te geven.

Ja, eigenlijk wel. De eerste reactie was een beetje zoals ik verwacht had: de scholen reageerden eerder verkrampt en defensief. Er moesten reglementen komen rond wanneer en hoe AI gebruikt kan worden. Ik was ook verrast hoe de onderwijsnetten daar snel op aangepast zijn: er is een charter over hoe leerlingen met AI leren werken. Ook leraren geven aan dat ze AI gebruiken om examenvragen te bedenken, extra oefeningen te voorzien en zo meer. Het hangt er vooral vanaf hoe je ermee omgaat.

Hoe leerlingen AI kunnen of mogen gebruiken, hangt veel af van het doel van de opdracht. Stel dat je als leerling de opdracht krijgt om voor een toneelvereniging een website te bouwen, dan zou je ChatGPT een tekst kunnen laten schrijven op basis van de info die je kreeg. Het doel van die opdracht is niet om een tekst te leren schrijven. Maar als je de opdracht krijgt om een opstel te schrijven over de geschiedenis van Gent en je laat dat door ChatGPT maken, dan ben je eigenlijk vals aan het spelen. De leraar wil dan nagaan of jij kan opzoeken en een tekst kan schrijven. Het gebruik van AI hangt dus eigenlijk af van de aard van de opdracht.

Dat is een zorg die vaak geuit wordt, inderdaad! Maar als je kijkt naar vorige technologieën, denk ik eerder van niet. Toen hadden we dezelfde zorgen. Denk maar aan Photoshop vroeger, er werd toen gezegd dat niks meer echt ging zijn, alles zou fake zijn. Terwijl Photoshop ondertussen zijn plekje binnen de fotografie en de creatieve, artistieke vakken gevonden heeft. Diezelfde strijd is er nu rond de komst van AI. De kunstwereld is bijvoorbeeld zeer afwijzend rond het gebruik van AI. Er werd gezegd dat je met AI nooit iets kunstzinnig of creatief zou kunnen maken. Ondertussen is het tegendeel bewezen, kunstenaars en andere creatievelingen gebruiken AI als een tool om dingen te verwezenlijken, maar nooit als een knop waar plots een goed eindproduct uitkomt. De meest gemaakte fout is dat mensen denken dat als ze ChatGPT een vraag stellen, er een perfect antwoord terugkomt. Je moet er zelf ook nog mee kunnen werken!

Ja, maar welke tools dit zullen zijn is nog altijd afwachten. De gekende image generators zoals MidJourney, Dall-E, Stable Diffusion … gaan volgens mij gebruikstools worden, zoals Photoshop. Je zou deze programma’s eerst een basisbeeld kunnen laten maken, kijken of je het goed vindt, en daar dan zelf mee aan de slag gaan. Zo heb je kunstenaars die AI gebruiken om net heel onverwachte dingen te creëren.

Zeker, we kunnen ons de vraag stellen of dit voor luiheid gaat zorgen. Maar dit is een zorg die we bij elke nieuwe technologie hadden: de rekenmachine, de computer … vroeger dachten mensen dat die ons ook dom zouden maken! Het verschil nu is wel dat AI veel sneller en zelfstandiger werkt dan een rekenmachine of computer. Ik denk persoonlijk dat gevaar voor luiheid in de creatieve, artistieke sector het kleinst is. Je kan het verschil zien tussen een affiche die door AI gemaakt is en een die door iemand met een grafische achtergrond gemaakt is. De mensen zullen altijd het verschil blijven maken, aangezien AI vaak dezelfde stijl gebruikt.

In deze fase zou ik adviseren om te ontdekken, experimenteren en uitproberen. Het is nieuw, dus we moeten het vooral nog leren kennen op dit moment. Als je het dan later effectief nodig hebt, dan heb je jouw basis al. Test AI nu al zo veel mogelijk uit!

Lieven, hartelijk bedankt voor het advies, inzicht en het leerrijke gesprek!